Onthulling van een eeuwenoud geheim: Wat is het verschil tussen een piano en vleugel?

  • Akoestische piano
  • Evolutie van de piano
  • Onderhoud

De eerste vraag die gesteld moet worden is: Wie was er eerder, de kip of het ei? De vleugel van de kip in dit geval. De kip zelf is een geheel ander instrument, namelijk de fortepiano Zoals je kan zien, een vleugelvorm. Er bestonden al wel tafelpiano’s maar zelfs die waren vrij groot in omvang. Lees hier verder om meer over het onderwerp te leren!

- Geschreven door Rutger Klaaijsen

Verschil tussen een piano en vleugel
Tafelpiano

Waarom zijn er dan toch uiteindelijk staande piano’s gemaakt?

Om een aantal redenen: Veel mensen hadden niet de middelen om een vleugel te kopen Sommige mensen hadden misschien wel de middelen, maar niet de ruimte Het was goedkoper om piano’s te bouwen in plaats van vleugels Pas in de 19e eeuw werden instrumenten op grote schaal geproduceerd en werden ze toegankelijk voor het grote publiek. Als er toen zoiets televisie was dan waren er waarschijnlijk tientallen programma’s onder de naam “Piano wars”. De concurrentie was enorm groot namelijk!

Vleugel mechaniek

Het mechanisch verschil

Eigenlijk is een piano een staande vleugel. Het grootste probleem was dat het mechaniek van een vleugel niet werkt op die van een piano. Een vleugelmechaniek, ook wel dubbel-repeterend mechaniek genoemd, ligt horizontaal en zou staand niet kunnen werken. Dit mechaniek biedt meer mogelijkheden voor een pianist. Er kan sneller gerepeteerd worden (dezelfde toets nog een keer indrukken) en de toetsen zijn vaak langer, wat voor een plezierige speelaard zorgt.

Pianomechaniek

Hier is een voorbeeld van een pianomechaniek, ook wel enkel-repeterend mechaniek genoemd. Dit wil overigens niet zeggen dat staande piano’s niet kunnen repeteren. Het is alleen iets lastiger om snel te repeteren op een piano. Kleinere piano’s spelen vaak wat ‘moeilijker’ omdat de toetsen en onderdelen korter zijn. De hefboom is kleiner en dus zwaarder. Een hogere piano speelt om deze reden al stukken beter.

Pedalen

Vaak hebben piano’s en vleugels drie pedalen. Alleen zitten er wel veel verschillen tussen. Het rechterpedaal is bij een piano en vleugel hetzelfde, deze wordt ook wel het demperpedaal of sustain pedaal genoemd. Met dit pedaal worden alle dempers omhooggeduwd en kan elke toon vrij klinken na het aanslaan van een toets. Het middelste pedaal bedient vaak de moderator van een piano. Dat is een systeem wat de piano zachter doet klinken wanneer er gespeeld wordt. Bij een vleugel is dit het sostenuto pedaal. Wanneer u maar een paar tonen wil laten doorklinken in plaats van allemaal kunt u dit pedaal gebruiken.

Zangbodem

Klankverschil

Jouw favoriete nummer speel je liever niet af op een goedkope bluetooth speaker maar eerder op een prachtige Hi-Fi set. Misschien wil je niet de hele buurt laten meegenieten van je favoriete jaren 90’ guilty pleasure? Dan kies je voor een hoofdtelefoon, het liefst wel eentje van enig kwaliteit. Wat je keuze ook is, beide systemen maken gebruik van speakers en deze komen in veel verschillende vormen, maten en prijzen. Piano’s en vleugels hebben ook een speaker, genaamd de zangbodem Dit is een afbeelding van een Steinway vleugel zonder snaren. Het gehele houten oppervlak is de zangbodem. Op de bodem zitten kammen, over de kamer gaan de snaren. Alles staat met elkaar in verbinding. De snaren resoneren na de aanslag van een hamerkop en de kammen en zandbodem versterken het geluid. Hoe groter de zangbodem, hoe meer klank en klankleur geproduceerd kan worden.

Ten slotte

Voor iedereen is er een juist instrument te vinden. Er is niet één super piano of vleugel die iedereen in huis zou moeten halen, het is een kwestie van smaak. Als je de ruimte hebt koop dan zeker een vleugel. Een vleugel biedt meer mogelijkheden dan een piano. Als je de ruimte niet hebt is een piano natuurlijk een prima keuze. Als ruimte geen beperking is, waarom niet beiden?

♭♩